ABSENTISMO ESCOLAR

Aínda que a escolarización obrigatoria foi recollida na lexislación hai máis de cen anos, non foi ata tempos máis recentes cando realmente se conseguiu na práctica. O dereito á educación é un dos piares básicos do noso sistema educativo e do noso sistema social, tal e como establece a Constitución no seu artigo 27.

Poderiamos definir o Absentismo Escolar como a situación de inasistencia a clase na etapa obrigatoria, sen xustificación, de xeito permanente e prolongado no tempo ou por reiteradas faltas de puntualidade.

Como consecuencia do absentismo atopamos, a curto prazo, que o ritmo de aprendizaxe do alumnado se resinte inevitablemente e comezan a aparecer problemas de atraso escolar, dificultade de adaptación ao Centro, desfase curricular, falta de hábitos, problemas de integración e de disciplina....

Pero o problema non remata aquí porque a longo prazo, no mundo de hoxe, quedan sen adquirir coñecementos fundamentais e sen desenvolver as competencias básicas para poder levar unha vida persoal, social e profesional axeitada, o que contribúe á aparición na nosa sociedade, de situacións de marxinalidade, paro, delincuencia, incultura e analfabetismo.

A xeito de conclusión, podemos dicir que o que inicialmente parece un simple problema educativo, se convirte a medio ou longo prazo nun grave problema social, para a atención do cal a comunidade vese obrigada a destinar numerosos medios e recursos.

Non esquezas que o tempo de escolaridade obrigatoria é un dereito dos nenos e nenas. Que asistan á escola regularmente depende de ti.

O futuro dos teus fillos e fillas está nas túas mans

TOLERANCIA CERO DIANTE DO ACOSO ESCOLAR

Cando falamos de "acoso escolar" estámonos a referir a situacións nas que algún alumno ou alumna perseguen e intimidan a outro ou outra -vítima- a través de insultos, rumores, vexacións, illamento social, alcumes, agresións físicas, ameazas e coaccións... podendo desenvolverse ao longo de meses e mesmo anos, sendo as súas consecuencias certamente desvastadoras, sobre todo para a vítima pero tamén para os espectadores e para o propio agresor ou agresora.

Para a vítima o acoso escolar non implica so o epeoramento do seu rendemento académico senon que os ataques que recibe minan sobre todo o autoconcepto que a persoa vai formando de si mesma nunha etapa crucial da súa evolución e maduración psicolóxica.

Os espectadores van aprender de modo contundente a quedar a salvo de calquera situación de acoso: participar no acoso doutros. Ante a tesitura de linchar ou ser linchado, optarán polo primeiro.

No caso do acosador, á forza ver impunes os seus comportamentos de hostigamento e maltrato aos seus semellantes, aprende que o acoso é un bo modo de conseguir determinadas cousas. E o máis seguro é que cando sexa adulto faga o mesmo coa súa familia, subordinados, ou compañeiros de traballo...

A miúdo os que están a ser acosados, están tristes, teñen medo e vergoña e non contan o que lles pasa a ninguén. O maltrato aliméntase co silenzo de todos: dos que o fan, de quen o padece, e de quen o ve e non o remedia.
A única forma de parar o maltrato entre compañeiros é dando a coñecer os feitos. Non debemos crer que dicir a verdade acerca da nosa indefensión e as nosas preocupacións é de covardes. Todo o contrario: o covarde é aquel que se ampara na ameaza e que non dá a cara.

Por iso, cando de forma continuada se metan moito contigo, ou cun compañeiro ou compañeira, debes recordar o seguinte:

- Ti só ou soa posiblemente non poidas facer fronte a un acoso reiterado dun grupo de compañeiros ou compañeiras. Non é ningunha vergoña pedir axuda.

- Non esperes ata que o nivel de dano ou hostigamento che cause moito medo ou malestar. Actúa en canto sintas que se están a pasar contigo, que cada vez son máis as persoas que te maltratan ou o fan con máis frecuencia ou intensidade. Actúa canto antes.

- Respéctate a ti mesmo e pensa que ninguén ten dereito a te tratar mal de forma reiterada e con intención de facerche dano. Sé firme na convicción de que ti vales tanto como calquera outra persoa.

- Revisa se hai algunhas cousas das que dis ou fas que irrita ou non adoita gustarlles aos teus compañeiros ou compañeiras e intenta cambialas. Practica outras formas de responder nesas situacións concretas.

- Confía en que, en realidade, case todo o mundo pensa que non está ben que un compañeiro sufra pola agresión doutro. Terás moitos máis apoios dos que esperas. Cre en ti e nos demais.

LEMBRA: O maltrato entre compañeiros ten que ser comunicado a outras persoas que non estean involucradas. Non hai que deixar que o silenzo o aumente e dea pé ao agresor a abusar con máis intensidade. Escolle unha persoa da túa confianza e cóntalle o que esta a pasar, como te sintes, as túas inquietudes ou medos e o que che gustaría que se fixera para que paren as agresións.

A IMPUNTUALIDADE TAMÉN É ABSENTISMO ESCOLAR

A falta de asistencia ao colexio incide, por unha parte no rendemento académico, e por outra, na formación e integración persoal como elemento activo e participativo da comunidade escolar.

O rendemento escolar depende en boa medida, ademais doutros factores, da asistencia regular a clase, xa que os novos coñecementos van sedimentando sobre o que xa se ten adquirido, e a interrupción deste proceso xera lagoas difíciles de cubrir.

Polo que respecta á formación e integración persoal a inasistencia a clase imposibilita poñer en xogo os mecanismos de socialización que son necesarios para integrase no grupo tanto de clase coma do centro e na sociedade en xeral.

A impuntualidade é outra forma de absentismo escolar, e fala por si mesma da escasa ou nula capacidade de organizar o tempo, no noso caso responsabilidade dos pais, por non planear as súas actividades. Estas e outras actitudes son o reflexo do pouco respecto, aprecio e interese que se sente polos demais, o seu tempo e as súas actividades.

A puntualidade é unha virtude que debe ensinarse dende os primeiros anos da vida e dentro da familia, onde as normas e costumes establecen horarios para cada actividade familiar. Se os pais non practican a puntualidade, será imposible que os fillos a aprendan.

As faltas de puntualidade reiteradas inciden, como as de asistencia, no rendemento escolar, posto que o impuntual salta unha boa parte das explicacións ou das correcións das tarefas, e amosa falta de interese polo traballo escolar e de respecto cara ao profesorado e o resto do alumnado, que se ve obrigado a interromper o seu traballo, para recibilo.

Convén non esquecer que no noso país a Educación Primaria é obrigatoria e que o centro escolar ten a obriga de comunicar á Inspección Educativa as faltas reiteradas e sen xustificar, tanto de puntualidade como de asistencia.

XOGUETES PARA O NADAL

Un ano máis achegámonos a unhas datas nas que os xoguetes van ser moi importantes nos nosos fogares. Xeralmente resúltanos complicado elixir os máis axeitados para os nosos fillos e fillas por iso imos dar algunhas recomendacións que nos parecen interesantes á hora de elixilos:
Non esqueza que non hai xogos de nenos ou nenas, todos serven para todos e todas; utilizaranos segundo lles interese e gozarán con eles se son axeitados á súa idade e ao seu gosto.
DEBEN DIVERTIR, EDUCAR E DESENVOLVER A IMAXINACIÓN: Un bo xoguete desenvolve a imaxinación dos nenos e nenas, ao tempo que divirte e educa.
NON DEBEMOS DEIXAR QUE A PUBLICIDADE NOS INFLÚA : Moitos dos produtos máis solicitados polos nenos e nenas a causa da publicidade caen no esquecemento pouco despois do Día de Reis.
OS MÁIS SINXELOS ADOITAN SER OS MÁIS DIVERTIDOS: Canto máis complicados son, máis lles aburren, os seus prezos son máis elevados e máis doadamente poden estragarse.
REXEITAR OS SEXISTAS E BÉLICOS: Os xoguetes sexistas e os que fomentan condutas agresivas, ademais de non ser educativos, son negativos para o seu desenvolvemento.
UN XOGUETE PARA CADA IDADE: As advertencias da etiquetaxe deben terse moi en conta, sobre todo aquelas que se refiren á idade. Máis adiante inclúese unha lista de xoguetes recomendados.
QUE SEXAN SEGUROS: A marca CE, que debe aparecer de forma visible no xoguete, é unha garantía para a seguridade e a saúde dos nenos e nenas. Xunto a ela deben figurar outras advertencias segundo o grao de perigo que presente o xoguete.

3 ANOS
Bicicleta con rodiñas.Coches de pedais.Canastra pequena de baloncesto.Xogo de bolos de plástico.Banco de carpinteiro.Arquitecturas de encaixes.Coches, camións, trens.. etc.Xoguetes e bonecos para montar e desmontar.Bonecos e monicrequesCochiño e accesorios para as bonecas.Bonecos pequenos de plástico que simulen accións.Vestidos de bonecos con botóns grandes e corchetes.Contos para manipular. Cacharriños de cociña e utensilios de distintos oficios.Equipo de limpeza.Libros con historias curtas e debuxos.Disfraces.Crebacabezas doados.Ensartables (bólas e obxectos para enfiar).Lapis de cores e ceras.Libros sinxelos para colorear e/ou con adhesivos.Plastilina (con moldes, sen eles, con xogos xa preestablecidos, como comidas, animais, etc.).Xoguetes para facer burbullas.Dominó de cores e formas.

4 ANOS
Bicicleta con rodiñas e accesoriosDiana con pelotas pequenas con velcro.Xogo de tenis con pelota suxeita a unha goma e outros xogos de deportes adaptados.Disfraces.Pinturas de maquillaxe.Xoguetes de oficios e actividades de adultos: caixas de ferramentas, de enfermeira, médico, etc.Xogos de construcións.Crebacabezas.Pinturas, pinceis, acuarelas...Pupitres infantís.Plastilina e moldes.Xogos de mesa competitivos: parchís, oca, inicio en xogos de cartas...Libros para colorear e de adhesivos.Contos para manipular.
Cartóns de coser con la.Xogos de facer burbullas. Xoguetes e bonecos para montar e desmontar.Casa de bonecas e bonecos pequenos que simulen accións.Teatro de marionetas e monicreques.Xogos de tendas: caixa rexistradora, cesta da compra, etc. Accesorios para simular actividades domésticas: cociniñas e alimentos de plástico, ferro e táboa para pasar…Garaxes e coches, coches de bombeiros, de policía, ambulancias...Trens con vías. Xogos de organizar: vilas, garaxes, cidades, granxas, etc. Pizarras e xiz de cores. Dominó de cores e formas. Xogos de habilidade como por exemplo colocar obxectos nos xoguetes sen que caian, meter pezas en rañuras con coidado, etc.

5 ANOS
Bicicleta e accesorios para a bicicleta.Patíns.Patinete de 3-4 rodas.Accesorios deportivos: Balóns, raquetas, canastras, etc. Corda para saltar. Bólas e circuíto para bólas. Xogos de tricotar. Arquitectura de pezas pequenas Construcións de casas e castelos. Mecano de pezas grandes. Vehículos en miniatura. Garaxes. Coches teledirixidos. Xogo de autoestrada con accesorios. Trens con vías. Recortables e tesoiras con punta roma. Lapis de cores, pinturas, pinceis, acuarelas, rotuladores, etc. Libros para colorear e/ou con adhesivos. Libros de actividades infantís adaptados ao seu nivel. Equipos e moldes para debuxar e modelar. Bonecos articulados e complementos. Microscopio infantil. Casa de bonecas e bonecos pequenos. Monicreques. Caixas organizadoras con distintos compartimentos para recoller os seus xoguetes. Todo tipo de disfraces e caixas de maquillaxes. Xogos e accesorios de exploradores (prismáticos, lanterna, walki-talki..). Xogos de tendas, médicos,... Accesorios para simular actividades domésticas: cociniñas, limpeza,ferro de pasar… Reloxo de xoguete. Gravacións de contos e cancións. Libros de historias curtas e ilustradas. Crebacabezas. Xogos de memoria visual. Dominó de imaxes, números e asociacións. Xogos de mesa sinxelos: parchís, oca... Se seleccionan xoguetes electrónicos, pense que como mínimo deben saber ler para poder utilizalos axeitadamente.

6 - 9 ANOS
Bicicleta. Patíns. Avións. Io-io. Peonzas. Puzzles. Encaixes. Xogos de mesa (oca, parchís, damas, dominó, cartas de familias, etc.). Xogos de maxia de poucos e sinxelos trucos. Xogos de memoria, do chou, de habilidade (canicas…), de estratexia do tipo tres en raia, xadrez (aprender os movementos). Teares. Monicreques e marionetas. Caixas para engarzar colares, kits para o coidado da natureza (con casa incluída para paxaros). Xogos de mesa con preguntas e respostas sobre distintas materias. Puzzles de entre 50 e 100 pezas aprox. Construccións de pezas pequenas de madeira ou plástico, para encaixar ou enroscar. Encaixes crecentes e decrecentes. Lotarías. Todo aquilo que se poida coleccionar.

9 – 12 ANOS
Xogos que anticipan situacións adultas profesionais, como por exemplo, os de química, electricidade ou o microscopio. Vehículos teledirixidos: coches, motos, camións, pistas de scalextric, trens eléctricos sinxelos. Karaokes. Maquillaxes, disfraces… Construcións. Mecanos a motor. Cometas. Iniciación no modelismo (realizando avións, barcos, casiñas de bonecas e os seus mobles en miniatura)
Instrumentos musicais. Puzzles de até 300 pezas aprox. Construccións de madeira, plástico ou magnéticas que inviten a facer reproduccións exactas. Resultan tamén moi positivos aqueles que fomentan as actividades en equipo, sexan deportivas ou intelectuais
Coleccionismo de selos, moedas, bolboretas ou rochas minerais… que poden ser o inicio dun "hobby" que dure toda a vida

Non esqueza que non hai xogos de nenos ou nenas, todos serven para todos e todas; utilizaranos segundo lles interese e gozarán con eles se son axeitados á súa idade e ao seu gosto.

BO NADAL!















.0

FELICES VACACIÓNS

É moi importante que nas vacacións os pais e nais manteñan un control sobre os horarios de sono e comidas, aínda que non sexan tan rigorosos como durante o período escolar.

No verán os nenos e nenas deben moverse, saír, andar en bicicleta, camiñar en familia polas tardes ou ir á praia ou ao monte xa que é unha estación moi apropiada para o exercicio físico e o contacto coa natureza.

É importante manter e coidar o contacto dos nenos e nenas con outros amigos e amigas durante as vacacións xa que o xogo cos demais é a mellor forma de establecer e manter lazos de amizade.

Os nenos e nenas tamén necesitan descansar da asistencia ao colexio e da rutina que, moitas veces, xera un alto nivel de estrés. O tempo de ocio é fundamental para o rendemento escolar do ano seguinte.

Algunhas ctividades que podemos facer en vacacións cos nosos nenos/as

· Falar moito con eles/as e estimular que eles/as falen con amigos, familiares e veciños, facendo fincapé en: escoitar; esperar quenda para intervir; pedir por favor, saudar; pronunciar as palabras correctamente; formar frases ben estruturadas; relatar feitos e acontecementos.
· Escoitar contos ou historias.
· Escoitar música.
· Ler imaxes (para aumentar o seu vocabulario).
· Ler contos sinxelos.
· Inventar, debuxar e escribir (poesías, contos, cartas ós amigos/as…)
· Xogar con outros nenos e nenas.
· Achegalos a outros membros da familia cos que normalmente non teñen contacto.
· Coñecer xente nova e facer novos amigos.
· Durmir moito.

FAVORECER UNHA AUTOESTIMA POSITIVA

O autoconcepto é a idea que un ten de si mesmo, constrúese ao longo da vida e está conformado por pensamentos, sentimentos e expectativas acerca de quen somos. A autoestima é o grao de satisfacción consigo mesmo, a convicción de que somos competentes e valiosos para outros.
Cando un neno ou nena ten boa autoestima, sábese importante, competente; ao recoñecer o seu propio valer elle doado recoñecer o dos demais. É responsable, comunícase ben e é capaz de relacionarse axeitadamente.
Un neno ou nena con baixa autoestima, non confía en sí mesmo e tampouco confía nos demais. Inhíbese, é pouco creativo ou creativa, ou, como conducta compensatoria, adoita desenvolver unha tendencia a menosprezar os logros dos demais, así como a ter conductas agresivas ou desafiantes.
Pódese apreciar que hai unha relación circular: si o neno ou nena ten a autoestima alta, comportarase de forma agradable, será responsable, e renderá en todos os aspectos da súa vida. Pola contra se ten a autoestima baixa, volverase agresivo ou agresiva, irritable, pouco cooperador e pouco responsable.
Ninguén nace tendo xuízos positivos ou negativos sobre a súa persoa, senón que os aprende a partir das súas vivencias. Para favorecer a autoestima dos nosos fillos e fillas é fundamental:

· Aceptalos tal como son. Necesitan saber que son alguén valioso e os pais e nais son quen mellor poden proporcionarlle este sentimento.
· Non comparar. Cada neno ou nena é un ser único e irrepetible, posiblemente haberá outros que vaian mellor na escola ou nos deportes, pero iso non os converte en seres máis valiosos.
· Ser efusivo e claro ao recoñecer o que fan correctamente. Se non cumpren como se esperaba debe dárselle outra oportunidade explicándolle mellor o que se espera deles. Corrixir en positivo.
· Amosar confianza nas súas capacidades e habilidades para enfrontar e resolver os seus problemas en distintas materias e situacións.
· Incentivalos a asumir responsabilidades e poñerlles metas que estean dentro das súas posibilidades e que podan ser alcanzadas cun esforzo razoable. Non asinarlles responsabilidades excesivas para a súa idade.
· Evitar a crítica ou repetir reiteradamente as características negativas do neno ou a nena, xa que isto socava permanentemente a valía de cada persoa e fai diminuír a confianza nun mesmo.

· Procurar non facer xuizos de valor persoais sen analizar coidadosamente a situación para non etiquetar en categorías que poden quedar para toda a vida. Hai que corrixir a mala conducta, non á persoa.

· Procurar non establecer regras e deberes inflexibles, así como o perfeccionismo, que fai que os nenos e nenas teñan a sensación de non acadar nunca as metas.
· Facerlles saber que o amor que sentimos por eles ou elas non está suxeito a condicións.

E para rematar, non esquecer nunca que os pais e nais serven como modelos. O modo en que eles e elas reaccionan é a maior fonte de aprendizaxe para os nenos e nenas. Por iso é importante reflexionar en como manexamos as nosas propias frustracións para non transmitirllas aos nosos fillos e fillas.

ESTABLECENDO LÍMITES

Cada vez son máis numerosos os pais e nais de nenos e nenas moi pequenos que se queixan de non saber que facer para controlalos. Estes casos están a reflectir un problema educativo moi frecuente nos nosos días: a dificultade de moitos pais e nais para marcar límites firmes e eficaces aos seus fillos e fillas dende os primeiros anos. Non obstante á hora de educar isto é fundamental, non só para que haxa máis harmonía na convivencia, senón tamén porque estes límites, ademais de infundirlles seguridade, vanlle a permitir adaptarse mellor na súa vida social e adulta
Os nenos e nenas necesitan ser guiados polos adultos e para iso é fundamental establecer regras coas que fortalecer condutas e lograr o seu crecemento persoal. Convén dar razóns, pero non excederse na explicación. Os sermóns non serven de moito. Os nenos e nenas responden aos feitos, non ás palabras. Un xesto de firmeza e serenidade, acompañado de poucas palabras será máis efectivo que un discurso.
Para poder establecer os límites é necesaria en primeiro lugar a existencia dun bo clima familiar, de afecto e cariño para que se cumpran unha serie de condicións:
· As normas han de ser claras e deben ir adaptándose á situación, ao momento e idade concreta do neno ou a nena.
· Deben centrarse na súa conduta non na súa actitude ou na súa valía, as marxes deben fixarse sen humillalos nin ferir a súa autoestima. Por iso, non se debe descualificar ("es un parvo", "es malo"...), senón marcar o problema ("iso que fas ou iso que dis está mal").
· Hai que comportarse de forma coherente ao esixido, pois co exemplo tamén se ensina
· Os adultos que conviven co neno ou a nena teñen que estar de acordo acerca dos límites que debe ter, o que se lle permite e o que se lle prohibe.
· Dar as ordes ou instrucións nun tono de voz normal trasmite máis firmeza que dar un berro, isto só significa que estamos a perder o control sobre nós mesmos.
· Fixar a consecuencia que traerá consigo o incumprimento da norma ou límite, e o máis importante: actuar en consecuencia. Un límite é firme se sempre leva aparellada a consecuencia. A consistencia é o punto máis importante do establecemento de límites: cando o neno sabe que sempre os seus pais actúan como acordaron, terá en conta a norma e a respectará.
· Hai que ser coidadoso co castigo, porque se este non se leva a cabo axeitadamente, o neno ou a nena non aprenderá o que é bo e malo, non fortalecerá a súa moral. Talvez deixe de facer o que se lle censura por temor, pero non por convicción.

Establecer límites firmes non significa empregar castigos ou outros métodos punitivos senón actuar con serenidade pero con firmeza e de xeito consistente.